A statystyki policyjne pokazują, że w 2020 roku na 656 zabójstw, nieletni sprawca popełnił jeden taki czyn. 14-latkowi grozić będzie nawet 30 lat więzienia Według proponowanych zmian, 14-latek ma odpowiadać jak dorosły za zabójstwo kwalifikowane z par. 2 i par. 3 art. 148 Kodeksu karnego.
W jednym z naszych ostatnich tekstów wspominaliśmy o sytuacji wezwania na przesłuchanie w charakterze świadka. Teraz skupimy się natomiast na podejrzanym, którego prawa i obowiązki wyglądają odmiennie. Przesłuchanie podejrzanego – jak wygląda? Jak wygląda przesłuchanie podejrzanego? Na początku policjant lub prokurator odczytuje treść zarzutu. Jest to opis konkretnego przestępstwa, jakiego miała się dopuścić ta osoba. Po przedstawieniu zarzutu staje się ona podejrzanym. Nabywa tym samym prawa i obowiązki przysługujące podejrzanemu – funkcjonariusze udzielają pisemnych i ustnych pouczeń w tym zakresie. Następnie pada pytanie, czy przesłuchiwany przyznaje się do popełnienia przestępstwa. Dalej przedmiotem wyjaśnień są okoliczności zdarzenia. Prawa podejrzanego podczas przesłuchania Najważniejszym prawem, jakie przysługuje podejrzanemu podczas przesłuchania, jest prawo do odmowy składania wyjaśnień lub odpowiedzi na pytanie bez podania przyczyny. Jest to tzw. prawo do milczenia (art. 175 § 1 Oznacza to, że podejrzany, odmawiając składania wyjaśnień, nie może ponieść żadnych negatywnych konsekwencji z tego powodu. Wynika to z naczelnej zasady postępowania, zgodnie z którą podejrzany i oskarżony nie mają obowiązku ani dowodzenia swojej niewinności, ani obowiązku dostarczania dowodów na swoją niekorzyść (74 § 1 To policja i prokuratura mają znaleźć dowody na jego winę, na nich więc spoczywa ciężar dowodowy. Bez wystarczającego materiału dowodowego nie będzie możliwe skierowanie aktu oskarżenia do sądu. Domniemywa się, że podejrzany (oskarżony) jest niewinny, dopóki jego wina nie zostanie udowodniona i stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu (art. 5 § 1 Co ciekawe, podejrzany ma możliwość składania fałszywych wyjaśnień i nie poniesie odpowiedzialności za przedstawianie nieprawdziwej wersji zdarzenia. Prawa podejrzanego podczas przesłuchania są więc znacznie szersze niż prawa świadka, który, poza kilkoma jasno określonymi przez prawo sytuacjami, ma obowiązek składania zeznań (art. 177 § 1 Ponadto musi odpowiadać na pytania zgodnie z prawdą, gdyż składanie fałszywych zeznań jest karalne (art. 233 § 1 Przesłuchanie podejrzanego – na co uważać? Proces przesłuchania podejrzanego może wiązać się z próbą obejścia procedury przez policję lub prokuraturę. Przykładowo: zebrano materiał dowodowy w sprawie kradzieży samochodu. Wynika z niego, że na 99% przestępstwo popełnił Marek. W takim przypadku powinno się od razu postawić mu zarzut i przesłuchać w charakterze podejrzanego (art. 313 § 1 W takim przypadku Marek mógłby po prostu odmówić składania wyjaśnień. Policjanci wpadają więc na pomysł, aby najpierw przesłuchać Marka w charakterze świadka. Wówczas będzie na nim spoczywał obowiązek składania zeznań, a także odpowiadania na pytania zgodnie z prawdą. Istnieje więc prawdopodobieństwo, że Marek, będąc pod presją, przyzna się do popełnienia przestępstwa. Należy mieć świadomość, że takie obchodzenie przepisów przez funkcjonariuszy jest niedozwolone. Zeznanie złożone przez Marka jako świadka nie będzie miało mocy dowodowej, gdy ten stanie się podejrzanym. Ponadto w literaturze prawniczej wskazuje się, że nie powinien on odpowiadać za składanie fałszywych zeznań z art. 233 §1a Wezwanie na przesłuchanie w charakterze podejrzanego – co robić? Bardzo często dostajemy telefony z pytaniami: „Mój syn jest wezwany na podejrzanego! Mój mąż jest wezwany na podejrzanego! Co robić?”. Rozumiemy, że taka sytuacja jest niezwykle stresująca – najważniejsze jest jednak to, aby zachować spokój. Samo wezwanie na przesłuchanie w charakterze podejrzanego nie oznacza jeszcze przecież wyroku. Warto jednak zabezpieczyć się przed sytuacją, w której postępowanie może przebiegać w sposób niezgodny z procedurami lub działający na szkodę podejrzanego. Osoba obawiająca się, że ona lub osoba jej bliska może zostać pociągnięta do odpowiedzialności karnej, powinna zapewnić sobie pomoc profesjonalnego adwokata. Jego zadaniem będzie dbanie o to, aby organy postępowania karnego działały zgodnie z procedurą. Jeśli znalazłeś się w takiej sytuacji, nie wpadaj w panikę – skontaktuj się z naszą kancelarią, a natychmiast udzielimy Ci profesjonalnej pomocy. § 1. Na zasadach określonych w tym kodeksie odpowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat. § 2. Nieletni, który po ukończeniu 15 lat dopuszcza się czynu zabronionego określonego w art. 134 zamach na życie Prezydenta RP, art. 148 zabójstwo § 1, 2 lub 3, art. 156 spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu § 1 Przejdź do zawartościHOMEKIM JESTEŚMY?CZYM SIĘ ZAJMUJEMY?AKTUALNOŚCIKONTAKTŚrodki wychowawcze wobec nieletnich – nieletni w prawie karnym Osoby nieletnie nie są wyjęte spod prawa. Istnieją pewne środki wychowawcze wobec nieletnich, a nawet kary. Karę można jednak orzekać wyłącznie wtedy, kiedy środki resocjalizacji będą poniższego artykułu dowiesz się:Na czym polega demoralizacja?Jakie środki wychowawcze wyróżniamy?Czym charakteryzuje się upomnienie?Na czym polega umieszczenie w zakładzie poprawczym?Jak długo trwa stosowanie środków wychowawczych?Czym jest odroczenie i przerwanie środka wychowawczego?Na początku należy zastanowić się, kim jest osoba nieletnia. Poza nieletnimi w prawie wyróżniamy również młodocianych, a także małoletnich. Nieletni jest to osoba, która w momencie popełnienia danego czynu zabronionego nie ukończyła 17 lat. Małoletni to natomiast ten, kto miał podczas popełniania owego czynu mniej niż 18 lat. Definicja małoletniego znajduje się również w Kodeksie cywilnym. Według niego małoletni to osoba, która nie ukończyła 18 roku życia. Definicję młodocianego zawiera z kolei Kodeks prawie karnym młodociany to osoba, która w chwili popełniania czynu zabronionego nie osiągnęła 21 roku życia, a w chwili orzekania przed sądem pierwszej instancji nie osiągnęła 24 roku życia. Definicja ta znajduje się w artykule 115 § 10 Kodeksu karnego. Pojęcie młodocianego funkcjonuje również w prawie pracy. W takim przypadku jest to osoba, która ukończyła 15 lat, natomiast nie ukończyła 18. Mimo że te słowa zdają się brzmieć podobnie, istnieje między nimi znaczna czyny karalne są przez nieletnich popełniane po wystąpieniu wcześniejszych problemów wychowawczych, do których należą między innymi wagary, brak postępów w nauce, palenie papierosów i spożywanie alkoholu w młodym wieku. W takich przypadkach często występuje również brak zainteresowania ze strony rodziców, w tym np. brak kontaktu w związku ze szkołą, czyli np. nieustanne nieuczęszczanie na konsultacje z nauczycielami. W takich sytuacjach szczególną rolę w uniknięciu dalszej demoralizacji odgrywa szkoła, a także rodzice. Szkoła powinna wspierać rozwój uczniów, rozpoznawać istniejące problemy, zapobiegać im lub w pewnych sytuacjach zawiadamiać odpowiednie organy takie jak sądy rodzinne i sądy nieletnich. Jeżeli rodzice nie przejawiają zainteresowania swoim dzieckiem i nie podejmują działań na rzecz poprawy jego zachowania, szkoła zawiadamia sąd rodzinny lub nieletni, małoletniNa podstawie Kodeksu karnego odpowiedzialności karnej podlegają osoby, które w momencie dokonania danego czynu miały już ukończone 17 lat. Te osoby, które jednak ukończyły lat 17, natomiast nie osiągnęły jeszcze 18 lat, są traktowane przez Kodeks karny nieco inaczej. Głównym celem działań podejmowanych w przypadku takich osób jest wychowanie. Wyjątkiem są jednak sytuacje, kiedy taka osoba dokona zbrodni. Wtedy nie stosuje się wobec niej łagodniejszych środków. W takim przypadku osoba taka odpowiada za swoje czyny jak dorosły, jednakże nie stosuje się kary najsurowszej, czyli dożywotniego pozbawienia w prawie traktuje się także młodocianych. Przejawia się to w innym sposobie wykonywania kary w przypadku orzeczenia kary w zawieszeniu. Wobec osób młodocianych stosuje się inny okres próby. Dodatkowo osoba taka podlega dozorowi kuratora. W przypadku tych osób stosuje się surowsze warunki dotyczące okresu próby, które związane są z warunkowym zawieszeniem wykonania kary. W przypadku młodocianego okres próby wynosi od 2 do 5 lat. Regulacje dotyczące osób małoletnich znajdują się również w Kodeksie karnym adwokata z Poznania z zakresu prawa karnego?Środki wychowawcze wobec nieletnichW artykule 6 Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich wskazano na 4 grupy środków, które mogą zostać skierowane wobec nieletnich. Są to między innymi środki przewidziane w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, środki leczniczo-wychowawcze (zastrzeżone przez ustawę), środki poprawcze, a także środki wychowawcze. Środki wychowawcze są niezwykle zróżnicowane. Do tej grupy zaliczyć można upomnienie czy nadzór kuratora. Środkiem poprawczym jest natomiast umieszczenie nieletniego w zakładzie wychowawcze wobec nieletnich w literaturze dzieli się na kolejne 3 kategorie. Są to środki wychowawcze, które pozostawiają nieletniego w jego dotychczasowym środowisku. Wyróżniamy także środki, które kierują nieletniego do placówki, która przejmuje część obowiązków wychowawczych od rodziców. Nieletni musi w takich placówkach przebywać w określonych porach. Ostatnim typem środków wychowawczych są środki, przy których stosowaniu dochodzi do całkowitej zmiany środowiska wychowawczego. Takim rodzajem środka jest np. umieszczenie nieletniego w rodzinie zastępczej lub ośrodku w przypadku osób nieletnich, które popełniły przestępstwa wymienione w Kodeksie karnym, uregulowano Ustawą z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich. Środki wychowawcze wobec nieletnich to między innymi upomnienie, zobowiązanie do szczególnego postępowania, nadzór rodziców lub opiekunów prawnych, nadzór kuratora. Środkiem wychowawczym może być również umieszczenie nieletniego w rodzinie zastępczej lub ośrodku szkolno-wychowawczym. Jeśli natomiast u nieletniego stwierdzi się np. chorobę psychiczną, można zastosować wobec niego środki leczniczo-wychowawcze. Do sytuacji mogących spowodować zastosowanie tego typu środków wychowawczych mogą należeć również niedorozwój umysłowy, nałogowe zażywanie narkotyków i alkoholu czy silna depresja. W takich okolicznościach osobę nieletnią można umieścić w młodzieżowym ośrodku socjoterapii, ośrodku wychowawczym lub domu pomocy przepadek i inneInnym środkiem wychowawczym, który można zastosować wobec nieletniego, jest umieszczenie go w zakładzie poprawczym. W artykule 6 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich opisano również inne uprawnienia sądu rodzinnego wobec takich osób. Sąd rodzinny może między innymi zobowiązać nieletniego do naprawienia wyrządzonej szkody, wykonania określonych prac na rzecz osoby pokrzywdzonej bądź społeczności lokalnej. Wobec nieletniego można zasądzić również przeproszenie poszkodowanego, podjęcie nauki lub pracy, konieczność uczestnictwa w zajęciach o charakterze terapeutycznym lub wychowawczym możliwym do zasądzenia wobec nieletniego jest również powstrzymywanie się od przebywania w określonych miejscach lub środowiskach. Nad nieletnim można zasądzić nadzór odpowiedniej organizacji młodzieżowej lub organizacji społecznej. Nadzór taki może pełnić również zakład pracy lub osoba godna zaufania, która udzieli poręczenia za nieletniego. Jeżeli małoletni w związku z popełnieniem czynu karalnego zdobył jakieś przedmioty, możliwe jest zasądzenie ich przepadku. Środki wychowawcze wobec nieletnich można łączyć ze sobą. Mogą one być orzekane pojedynczo, a także w połączeniu. Niedozwolone jest jednak orzekanie środków, które wzajemnie się to najłagodniejszy z możliwych środków wychowawczych. Jest to oficjalne zwrócenie uwagi na naganne zachowanie nieletniego. Zazwyczaj stosuje się je w przypadku pierwszych konfliktów z prawem osoby nieletniej. W ustawie nie zawarto jednak uregulowań, jaką konkretnie formę upomnienie ma przyjąć. Upomnienia można udzielić ustnie lub pisemnie. Często upomnienie stosuje się w połączeniu z innymi środkami wychowawczymi. Jest ono stosowane, jeśli u nieletniego występuje niewielki stopień w zakładzie poprawczymŚrodek ten można zasądzić jedynie wobec sprawców, którzy dopuścili się czynów o znamionach przestępstwa. Kara kryminalna natomiast może zostać zasądzona wyłącznie w sytuacji przewidzianej w prawie, kiedy nie jest możliwe zapewnienie resocjalizacji przez zastosowanie innych środków. Kary te można zastosować wyłącznie wobec wyjątkowo zdemoralizowanych osób, w przypadku których szanse na resocjalizację są niewielkie. Są one stosowane niezwykle rzadko. Walka z demoralizacją zazwyczaj odbywa się przy zastosowaniu środków nieletniego w zakładzie poprawczym może jednak zostać warunkowo zawieszone. Dzieje się tak w sytuacji, kiedy sąd uznaje, że decyzja taka sprawi, że zostaną wobec nieletniego osiągnięte cele wychowawcze. Sąd ocenia sytuację nieletniego na podstawie art. 11 § 1 Ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Zawieszenie takie jest możliwe na czas próby, który wynosi od roku do 3 lat. W tym czasie wobec nieletniego stosuje się jednak środki wychowawcze. Jeśli natomiast podczas okresu próby małoletni przejawia dalsze oznaki demoralizacji, możliwe jest odwołanie zawieszenia. W niektórych sytuacjach, nawet jeśli takie zachowania wystąpią, niekoniecznie sąd musi odwołać zawieszenie wykonania kary. Jeżeli natomiast nieletni dokonał czynu zabronionego, który jest ciężkim przestępstwem, w takiej sytuacji odwołanie warunkowego zawieszenia jest trwania środków wychowawczychJeżeli nieletni wymaga specjalistycznego leczenia, orzeka się wobec niego umieszczenie np. w szpitalu psychiatrycznym lub zakładzie leczniczym. Zazwyczaj w przypadku określania tego typu środków, a także środków wychowawczych, sąd nie podaje, jak długo mają one trwać. Uzasadnia się to tym, że ich celem jest poprawa zachowania osoby, która sprawia problemy wychowawcze. Wykonywanie środków takich jak zobowiązanie do określonego postępowania, nadzór rodziców lub opiekuna, a także skierowanie do ośrodka kuratorskiego lub innej placówki wychowawczej możliwe są do ukończenia przez nieletniego 18 roku życia. Jest to zatem przeciwieństwo kar orzekanych w stosunku do osób przypadku środków wychowawczych założono, że trudno ustalić, po jakim czasie przyniosą one pożądany efekt. Wykonywanie pozostałych środków wychowawczych ustaje w momencie ukończenia przez nieletniego 21 lat. W przypadku tego typu środków istnieje zasada, że można je zmieniać. Oznacza to, że jeden środek można w trakcie jego stosowania zastąpić drugim, w zależności od potrzeb występujących w danym momencie. Dodatkowo środki wychowawcze można również wychowawcze – odroczenie i przerwanieMożliwość odroczenia lub przerwania wykonywania środków wychowawczych możliwa jest przez sąd rodzinny na przykład z powodu choroby nieletniego, lub innych ważnych przyczyn. Dotyczy to jednak wyłącznie środków, w przypadku których takie odroczenie lub przerwanie jest możliwe. Nie dotyczy to zatem środków takich jak przeproszenie pokrzywdzonego. Choroba nieletniego, która ma być powodem odroczenia wykonywania środka wychowawczego, musi faktycznie stać na przeszkodzie w wykonywaniu tego środka. Za „inną ważną przyczynę” można uznać np. ciążę nieletniej czy chorobę rodzica. Odroczenie oraz przerwa w wykonywaniu środków wychowawczych mogą zostać przez sąd odwołane. Dzieje się tak, gdy ustaje przyczyna, ze względu na którą dane odroczenie bądź przerwę przyczyną odwołania przez sąd może być także rażące naruszanie prawa przez nieletniego, a także sytuacja, w której nieletni nie korzysta z odroczenia w celu, w jakim mu go udzielono. Jeżeli po wpływie okresu odroczenia lub przerwy w zachowaniu nieletniego zaszła znaczna poprawa, możliwe jest odstąpienie od wykonania adwokaci z kancelarii adwokackiej z Poznania, mamy duże doświadczenie w prowadzeniu spraw z zakresu prawa rodzinnego. Ze względu na szczególną delikatność tego typu kwestii, gwarantujemy Państwu indywidualne podejście oraz fachową pomoc prawną na najwyższym poziomie. Ukończył Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W latach 2013- 2015 odbył aplikację adwokacką organizowaną przez Okręgową Radę Adwokacką w względu na zainteresowania prywatne zajmuje się sprawami z zakresu ochrony środowiska i prawa rolnego. Prywatnie interesuje się myślistwem oraz wędkarstwem muchowym. Dowiedz się więcej! Podobne wpisy Już 15-letni przestępca może być sądzony jak dorosły. Muszą zostać jednak spełnione ściśle określone warunki. 17 lat warunkiem odpowiedzialności. Prawo karne określa granicę wiekową, z którą wiąże zdolność do ponoszenia odpowiedzialności karnej. Polskie prawo określa tę granicę jako ukończone 17 lat w czasie Przepisy kodeksu karnego i innych ustaw karnych wielokrotnie posługują się różnymi pojęciami określającymi wiek sprawcy, ofiary czy świadka. Od tego czy dana osoba uznana będzie za nieletnią bądź młodocianą zależeć może to czy w ogóle spełnione zostaną przesłanki pozwalające uznać, że zostało popełnione przestępstwo lub czy może ona ponosić odpowiedzialność karną za swoje czyny. Małoletni Choć kodeks karny często posługuje się pojęciem małoletniego nie wskazuje jak należy rozumieć ten zwrot. Wskazówkę, a w zasadzie definicję „małoletniego” znajdziemy w kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 10 małoletnim jest osoba, która nie ukończyła lat 18. Nieletni Przepisy nie są jednak aż tak proste. Nie każda osoba poniżej 18-go roku życia jest po prostu małoletnim. Węższym zakresowo pojęciem jest pojęcie nieletniego, które zdefiniowane zostało w kodeksie karnym. Zgodnie z art. 10 nieletnim jest osoba, która w chwili popełnienia czynu zabronionego nie ukończyła lat 17, co jest zasadniczo wiekiem wymaganym do ponoszenia odpowiedzialności karnej według zasad określonych w kodeksie karnym. Odpowiedzialność nieletnich za popełnienie przestępstw opisanych w kodeksie karnym reguluje ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich. ( Dz. U. z 2016 r. poz. 1654 z późn. zm.). Młodociany Obok opisanych wyżej pojęć małoletniego i nieletniego prawo karne posługuje się także pojęciem młodocianego. W tej materii sprawa jest najprostsza albowiem kodeks karny zawiera definicję młodocianego, którą znajdziemy w art. 115 § 10. Zgodnie ze wskazanym przepisem: Młodocianym jest sprawca, który w chwili popełnienia czynu zabronionego nie ukończył 21 lat i w czasie orzekania w pierwszej instancji 24 lat. Status młodocianego w postępowaniu karnym oczywiście nie wyklucza odpowiedzialności karnej za popełniony czyn jednak w pewien sposób ją modyfikuje. Jednym z wyrazów dostosowywania reakcji karnej do wieku sprawcy jest nakaz kierowania się względami wychowawczymi przy wymierzaniu kary młodocianemu przewidziany w art. 54 § 1 W dalszej kolejności wobec sprawcy młodocianego przewidziane są surowsze warunki okresu próby związanego z warunkowym zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności. Wobec sprawcy młodocianego okres próby wynosi od 2 do 5 lat. Szczególna regulacja dotycząca sprawcy młodocianego przewidziana jest także w kodeksie karnym wykonawczym.
Założeniem przyjętym w kodeksie karnym jest, że nieletni po ukończeniu 17 roku życia odpowiada jak dorosły. Również po ukończeniu lat 15 można odpowiadać za niektóre przestępstwa jak dorosły, jeżeli stopień rozwoju nieletniego za tym przemawia. Nieletni może zostać skazany na karę pozbawienia wolności oraz ją odbyć.
Zgodnie z przepisami prawa, definicję sprawcy nieletniego spełnia każdy, kto w chwili popełnienia czynu zabronionego nie ukończył 17 lat. Proces karania nieletnich za określone czyny wygląda nieco inaczej, niż w przypadku osób dorosłych, w związku z czym nasuwa się wiele pytań. Jak wygląda proces karny i odpowiedzialność nieletnich? Jakie mogą być zastosowane kary wobec osób łamiących prawo przed ukończeniem 17 lat?Proces karny nieletnich – jak wygląda? Procesami w sprawach nieletnich zajmuje się sąd rodzinny. Następuje wszczęcie postępowania wyjaśniającego, które należy zacząć od wysłuchania nieletniego i jego opiekunów prawnych, a także zarządzenia niezbędnych czynności, obejmujących przeszukanie. Podczas prowadzenia postępowania wyjaśniającego, sąd rodzinny współpracuje z policją. Obligatoryjnym krokiem jest zawiadomienie rodziców lub opiekunów prawnych o wszczęciu postępowania. Można zawiadomić również szkołę, do której uczęszcza nieletni. Aby uzyskać pełny obraz sprawy, przeprowadzany jest wywiad środowiskowy, a w razie potrzeby wystawiana jest opinia rodzinnego ośrodka diagnostyczno-konsultacyjnego, czy też, jeśli zachodzi taka konieczność, przeprowadzane jest badanie pod kątem oceny stanu psychicznego osoby nieletniej. Kiedy osoba nieletnia odpowiada jak dorosły? Istnieją sytuacje, w których nieletni podlega zwykłemu procesowi karnemu tak jak osoba dorosła. Jest tak wtedy, kiedy nieletni ukończył 15 lat i dopuścił się któregoś z niżej wymienionych czynów karalnych: zabójstwo, gwałt, spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, użycie broni palnej lub innego narzędzia obezwładniającego, napaść na funkcjonariusza, kradzież z użyciem przemocy, przetrzymywanie zakładników. W jakim trybie odbywa się przesłuchanie osoby nieletniej? Jest ona przesłuchiwana przez policję, w obecności rodziców lub prawnych opiekunów. W przypadku, gdy osoby te nie mogą się stawić, zastępuje ich wychowawca, szkolny pedagog lub inna osoba bliska. Przed rozpoczęciem przesłuchania konieczne jest poinformowanie osoby nieletniej na piśmie na temat jego praw, a wysłuchanie zeznań powinno odbyć się w warunkach zbliżonych do naturalnych i w miarę możliwości w miejscu zamieszkania osoby nieletniej. Zaleca się dodatkowo unikanie wielokrotnego przesłuchania nieletniego w sprawie tych samych okoliczności lub okoliczności potwierdzonych już prawa przysługują nieletniemu podczas przesłuchania? Prawa przysługujące osobie nieletniej podczas przesłuchania obejmują prawo do odmowy składania wyjaśnień, prawo do odmowy odpowiedzi na niektóre pytania, prawo do obrońcy w procesie karnym, prawo dostępu do akt mogą być zastosowane kary wobec nieletnich? Kara więzienia dla osoby nieletniej jest uzasadniona wyłącznie w przypadku popełnienia wyżej wymienionych czynów lub w sytuacji, kiedy środki wychowawcze i środek poprawczy nie przyniosą wychowawcze Są one stosowane dosyć często w przypadku, gdy sąd rodzinny przekaże sprawę szkole lub innej instytucji odpowiedzialnej za opiekę nad osobą nieletnią przy założeniu, że wykorzystywane tamże środki wychowawcze okażą się wystarczające. Zaliczają się do nich: upomnienie, wykonanie prac społecznych, ustalenie nadzoru wykonywanego przez rodziców lub opiekunów, ustanowienie nadzoru kuratora, umieszczenie w rodzinie zastępczej lub też specjalistycznym ośrodku poprawcze Umieszczanie osoby nieletniej w zakładzie poprawczym możliwe jest tylko w przypadku popełnienia czynu karalnego po ukończeniu 13 lat. Środki leczniczo-wychowawcze Wykorzystuje się je w sytuacji, gdy osoba ukarana jest upośledzona umysłowo, cierpi na chorobę psychiczną lub jest uzależniona od alkoholu czy też narkotyków. Wówczas nieletni jest umieszczany w zakładzie psychiatrycznym lub pomoc adwokata w sprawach nieletnich Proces osoby nieletniej w sądzie rodzinnym potrafi być równie zawiły, co w przypadku sądzenia osób dorosłych, dlatego też potrzebna może okazać się pomoc adwokata. Aby uzyskać wsparcie na każdym etapie postępowania, zgłoś się do Kancelarii Adwokackiej Krzysztoporski. Specjalizujemy się w sprawach związanych z prawem rodzinnym i opiekuńczym, dzięki czemu możemy zająć się reprezentowaniem osób nieletnich przed sądem rodzinnym lub karnym.
Czy nieletni odpowiada jak dorosły – na podstawie kodeksu karnego? Na podstawie kodeksu karnego odpowiedzialności karnej podlegają osoby, które w momencie dokonania danego czynu miały już ukończone 17 lat. Te osoby, które jednak ukończyły lat 17, natomiast nie osiągnęły jeszcze 18 lat, są traktowane przez Kodeks karny nieco inaczej.
Kancelaria przyjmuje do prowadzenia sprawy karne nieletnich, które dotyczą demoralizacji nieletnich, popełnienia przez nieletnich czynów karalnych, a także wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych orzeczonych względem nieletnich dla których właściwy jest sąd rodzinny. Jak wynika z ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich pojęcie nieletniego obejmuje swoim zakresem trzy kategorie osób: w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji nieletnim jest osoba do 18 roku życia, przy czym dolna granica wieku nie jest określona; w sprawach o popełnienie czynu karalnego nieletnim jest osoba między 13 a 17 rokiem życia (osoba, która popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 roku życia odpowiada jak dorosły); w zakresie wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych jest osoba do ukończenia 21 lat, w stosunku do której środek ten został wcześniej orzeczony. Podstawowym uprawnieniem nieletniego jest prawo do obrony i posiadania obrońcy. Nieletni po ukończeniu 13 roku życia ma prawo samodzielnie działać w postępowaniu, tym samym powinny mu być doręczane orzeczenia, zarządzenia, zawiadomienia i odpisy pism niezależnie od doręczeń dokonywanych rodzicom. W niektórych przypadkach, gdy interesy nieletniego są sprzeczne z interesami jego rodziców (opiekunów) lub nieletniego umieszczono w schronisku dla nieletnich zachodzi konieczność reprezentowania nieletniego przez obrońcę. W takich sytuacjach nieletni może ustanowić obrońcę z wyboru lub złożyć wniosek o ustanowienie obrońcy z urzędu. Kancelaria reprezentuje nieletnich podczas wszystkich stadiów postępowania – w czynnościach realizowanych przez policję, podczas których gromadzone są dane o osobie i utrwalane są dowody oraz w postępowaniu przed sądem rodzinnym, w tym w postępowaniu odwoławczym i wykonawczym. W ramach udzielonej nieletniemu obrony Kancelaria sporządza i wnosi pisma procesowe, środki zaskarżenia, wnioski o uchylenie lub zmianę środka tymczasowego, a w postępowaniu wykonawczym wnioski o zmianę, uchylenie, odstąpienie od wykonywania środków wychowawczych (np. nadzoru kuratora), jak również o odroczenie lub udzielenie przerwy w wykonywaniu środków wychowawczych lub środka poprawczego. W ramach świadczonych usług prawnych Kancelaria reprezentuje również interesy pokrzywdzonych w postępowaniu w sprawach nieletnich. Pokrzywdzony co do zasady nie jest stroną postępowania przed sądem dla nieletnich, niemniej jednak przysługuje mu w tym postępowaniu szereg uprawnień: prawo domagania się skierowania sprawy do mediacji, prawo zaskarżenia postanowienia o umorzeniu postępowania, prawo bycia obecnym podczas rozprawy, prawo bycia zawiadomionym o wszczęciu postępowania oraz o treści orzeczenia kończącego postępowanie, prawo zgłaszania wniosków dowodowych do czasu rozpoczęcia rozprawy lub posiedzenia, prawo przeglądania i robienia odpisów z akt postępowania, z wyłączeniem wywiadów środowiskowych i opinii o nieletnim. Adwokat do spraw rodzinnych Gdańsk ⭐⭐⭐⭐⭐ Ocena 5/5 Głosów 226
Nieletni może korzystać z pomocy maksymalnie trzech obrońców (art. 77 k.p.k.), jeden obrońca może zaś bronić kilku nieletnich tylko wówczas, gdy ich interesy nie pozostają w sprzeczności (art. 85 k.p.k.). Obrońcę dla nieletniego mogą ustanowić rodzice lub opiekunowie, którym również przysługuje uprawnienie do domagania się

Kodeks karny (w skrócie ma zastosowanie do osób, które popełniają czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat. Wyjątek od tej zasady przewiduje art. 10 § 2 zgodnie z którym „nieletni, który po ukończeniu 15 lat dopuszcza się czynu zabronionego określonego w art. 134, art. 148 § 1, 2 lub 3, art. 156 § 1 lub 3, art. 163 § 1 lub 3, art. 166, art. 173 § 1 lub 3, art. 197 § 3 lub 4, art. 223 § 2, art. 252 § 1 lub 2 oraz w art. 280, może odpowiadać na zasadach określonych w tym kodeksie, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne”. Z treści Pana pytania wynika jednak, że mamy do czynienia z czynem, o którym mowa w art. 190 § 1 i art. 212 Czyny te nie mieszczą się więc w katalogu zamkniętym z cytowanego powyżej artykułu. W powyższej sytuacji znajdzie zastosowanie ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (w skrócie Jej przepisy stosuje się w zakresie: zapobiegania i zwalczania demoralizacji – w stosunku do osób, które nie ukończyły lat 18; postępowania w sprawach o czyny karalne – w stosunku do osób, które dopuściły się takiego czynu po ukończeniu lat 13, ale nie ukończyły lat 17. Przez czyn karalny rozumie się czyn zabroniony przez ustawę jako przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. Przestępstwo jest zbrodnią albo występkiem. Naczelną zasadą w tego rodzaju sprawach jest kierowanie się przede wszystkim dobrem nieletniego, dążąc do osiągnięcia korzystnych zmian w osobowości i zachowaniu się nieletniego oraz zmierzając w miarę potrzeby do prawidłowego spełnienia przez rodziców lub opiekuna ich obowiązków wobec nieletniego, uwzględniając przy tym interes społeczny. Mając na uwadze przedmiot ewentualnej sprawy, należy wskazać na treść art. 3a § 1 powyższej ustawy, zgodnie z którym w każdym stadium postępowania sąd rodzinny może, z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i nieletniego, skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego. Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu czynu karalnego przez nieletniego, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym sąd rodzinny lub policję. Wobec nieletniego mogą być stosowane środki wychowawcze oraz środek poprawczy w postaci umieszczenia w zakładzie poprawczym; kara może być orzeczona tylko w wypadkach przewidzianych prawem, jeżeli inne środki nie są w stanie zapewnić resocjalizacji nieletniego. Sąd rodzinny może zastosować wobec nieletnich następujące środki: udzielić upomnienia; zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia; ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna; ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania – udzielających poręczenia za nieletniego; zastosować nadzór kuratora; skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją; orzec zakaz prowadzenia pojazdów; orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego; orzec umieszczenie w rodzinie zastępczej, w młodzieżowym ośrodku wychowawczym albo w młodzieżowym ośrodku socjoterapii; orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym; zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do właściwości sądu rodzinnego, jak również zastosować środki przewidziane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Sprawy nieletnich należą do właściwości sądu rodzinnego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Rozwiązanie to jest zgodne z ratyfikowaną przez Polskę konwencją o prawach dziecka przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526 ze zm.). W myśl art. 40 ust. 2 tej konwencji każde dziecko podejrzane lub oskarżone o naruszenie prawa karnego powinno mieć gwarancję rozpatrzenia bez zwłoki jego sprawy przez niezawisły organ sądowy, zgodnie z zasadami słusznego postępowania w rozumieniu prawa. Sądy rodzinne działają w strukturze organizacyjnej sądów rejonowych. Właściwość miejscową sądu rodzinnego ustala się według miejsca zamieszkania nieletniego, a w razie trudności w ustaleniu miejsca zamieszkania – według miejsca pobytu nieletniego. Jako że czyn, o którym mowa w art. 190 jest czynem ściganym na wniosek, należy wskazać na treść art. 22 § 1 cytowanej powyżej ustawy, zgodnie z którym w sprawie o czyn ścigany na wniosek sędzia rodzinny wszczyna postępowanie w razie złożenia wniosku; postępowanie toczy się wówczas z urzędu. W sprawie o czyn z art. 212 ponieważ jest to sprawa ścigana z oskarżenia prywatnego, postępowanie zostanie wszczęte, jeżeli tego wymaga interes społeczny albo wzgląd na wychowanie nieletniego lub ochronę pokrzywdzonego. Postępowanie toczy się wówczas z urzędu. Sędzia rodzinny może wszcząć postępowanie o przestępstwo ścigane na wniosek tylko wówczas, gdy pokrzywdzony tym przestępstwem złoży taki wniosek. Postępowanie toczy się wówczas z urzędu. Podobnie reguluje tę kwestię art. 12 § 1 Kodeksu postępowania karnego (w skrócie Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich nie reguluje kwestii cofnięcia tego wniosku. W związku z tym nasuwa się wątpliwość, czy można stosować tutaj przepisy dotyczące pokrzywdzonego, o których mowa w art. 21 § 3 w związku z art. 22 § 3 – a zatem, czy pokrzywdzony, który złożył wniosek o ściganie nieletniego jako osoby najbliższej (np. o czyny karalne wskazane w art. 278 § 4, art. 279 § 2 może taki wniosek cofnąć w trybie art. 12 § 3 Przy tzw. przestępstwach względnie wnioskowych, ze względu na dobro dziecka, dopuszczalne wydaje się cofnięcie takiego wniosku wobec nieletniego, który jest osobą najbliższą pokrzywdzonemu, mimo że przepisy wyraźnie tej kwestii nie regulują. Popełnienie przez nieletniego czynu karalnego ściganego z oskarżenia prywatnego może być podstawą wszczęcia postępowania przeciwko temu nieletniemu nawet wówczas, gdy nie została złożona skarga prywatna. Podstawą wszczęcia postępowania o te czyny jest uznanie sędziego, że wszczęcie postępowania jest uzasadnione interesem społecznym albo ze względu na wychowanie nieletniego lub ochronę pokrzywdzonego. Do wszczęcia tego postępowania wystarczy jedna z trzech wskazanych przesłanek. Mają tu zastosowanie przepisy o przedawnieniu ścigania przestępstw prywatnoskargowych ( art. 101 § 2 Należy zatem zastanowić się na złożeniem stosownego wniosku lub oskarżenia prywatnego. Zgodnie z § 16 1 „jeżeli w sprawie o czyn karalny, o którym mowa w art. 1 § 2 pkt 2 lit. a), wszczęto postępowanie przeciwko nieletniemu wespół z dorosłym, prokurator wyłącza sprawę nieletniego i przekazuje ją sędziemu rodzinnemu”. Należy zatem złożyć zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa na policji lub w prokuraturze. Wówczas – mając na uwadze, że nieletni mają wobec prawa inny status, a jeden sprawca miał ukończone 17 lat – sprawa zostanie niejako podzielona na dwie. Pierwsza będzie toczyła się wobec tego nieletniego, który ukończył 17 lat, natomiast druga z urzędu zostanie skierowana do sądu rodzinnego. Jako że jest to postępowanie karne, nie będzie Pan obarczony żadnymi kosztami postępowania sądowego. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Zapytaj prawnika - porady prawne online .

Sbpu. 198 86 88 303 328 433 155 77 215

kiedy nieletni odpowiada jak dorosły